หลายคนที่ป่วยเป็นโรคไทรอยด์มักเจอกับปัญหาน้ำหนักขึ้น อ้วน หรือตัวบวม บ่อยครั้งที่เราก็ไม่แน่ใจว่าปัญหาที่เราเจอนั้น ใช่ผลกระทบจากอาการของโรคหรือไม่? วันนี้เรามีคำตอบให้หายสงสัยว่า “โรคต่อมไทรอยด์ทำให้อ้วนจริงหรือ?”
ไทรอยด์
เป็นชื่อของต่อมไร้ท่อชนิดหนึ่งมีรูปร่างคล้ายผีเสื้ออยู่ที่คอใต้ลูกกระเดือก มีน้ำหนักประมาณ 20 กรัม แม้เราจะส่องกระจกมอง หรือลองคลำดูก็ไม่เจอ เจ้าต่อมไร้ท่อนี้ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมน ผลิตและหลั่งไทรอยด์ฮอร์โมนเข้าสู่กระแสเลือด จากนั้นส่งไปออกฤทธิ์ที่อวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย ซึ่งอยู่ภายใต้การควบคุมของต่อมใต้สมอง และต่อมไฮโปทาลามัส
โดยร่างกายจะมีระบบควบคุมการทำงานของต่อมไทรอยด์อย่างดี เพื่อรักษาระดับไทรอยด์ฮอร์โมนให้อยู่ในเกณฑ์ปกติตลอดเวลา ควบคุมการเผาผลาญพลังงานในร่างกาย ระดับอุณหภูมิของร่างกาย ระดับไขมันในเลือด อารมณ์และความรู้สึก รวมถึงความแข็งแรงของกล้ามเนื้อมากกว่าครึ่งของผู้ป่วยทั้งหมด การเจ็บป่วยของโรคไทรอยด์ มีสาเหตุมาจากความผิดปกติ
เมื่อต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติจะเกิดอะไรขึ้น?
เมื่อต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ จะส่งผลให้ระบบต่าง ๆ ในร่างกายทำงานผิดปกติไปด้วย ซึ่งโรคของต่อมไทรอยด์ สามารถแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มโรคด้วยกัน คือ กลุ่มอาการไทรอยด์ที่เกิดจากความผิดปกติของฮอร์โมน ซึ่งแบ่งได้เป็น ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนมากเกินไป ทำให้เกิดโรคไทรอยด์เป็นพิษ และต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนน้อยเกินไปทำให้เกิดโรคไทรอยด์ต่ำ ส่วนอีกกลุ่มโรคคือ กลุ่มที่เกิดก้อนขึ้นในคอ มีอาการคอโต คอพอก หรือมีก้อนตรงบริเวณต่อมไทรอยด์นั่นเอง
ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ส่งผลต่อความอ้วนจริงหรือ?
คำถามนี้ก็ต้องตอบว่า มีทั้งจริงและไม่จริง ถ้าเป็นโรคไทรอยด์ในประเภทที่เกิดจากความผิดปกติของฮอร์โมนจะมีผลต่อความอ้วน หากต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย กลุ่มนี้บางทีก็จะเรียกว่าเป็นโรคไทรอยด์ชนิดอ้วน ซึ่งจะมีอาการบวม น้ำหนักเพิ่มขึ้นง่าย เรียกได้ว่าอ้วนขึ้นง่ายอย่างไม่ทราบสาเหตุ หากเป็นโรคไทรอยด์ชนิดเป็นพิษ คือกลุ่มที่ฮอร์โมนทำงานมากเกินไป กลุ่มนี้จะไม่อ้วนแต่กลับจะผอมลง โรคกลุ่มนี้จะทำให้หิวบ่อย แต่กินมากเท่าไรน้ำหนักก็มักจะไม่ขึ้น
นพ.ณัฐนนท์ มณีเสถียร อายุรแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคต่
- ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย (Hypothyroid) คือ ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนออกมาน้
อยกว่าปกติ ทำให้ร่างกายขาดฮอร์โมนจึงเกิ ดการเผาผลาญน้อย ทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นโดยไม่ ทราบสาเหตุ มีอาการบวม อ้วนง่าย เพลียง่าย ง่วงบ่อย ผิวแห้ง หนาวง่าย เป็นต้น - ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน (Hyperthyroidism) หรือไทรอยด์เป็นพิษ คือ การที่ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์
โมนมากกว่าปกติ ทำให้ร่างกายได้รับฮอร์ โมนมากเกินไปจึงเผาผลาญมากกว่ าปกติ ส่งผลให้น้ำหนักลดลง หิวง่าย กินเยอะแต่ไม่อ้วน เหนื่อยง่าย ขับถ่ายบ่อย มือสั่น ใจสั่น ร้อนง่าย ดังนั้นภาวะต่อมไทรอยด์ที่มี ความสัมพันธ์กับความอ้วนจะเป็ นภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานน้อย (Hypothyroid) เนื่ องจากระบบเผาผลาญทำงานลดลงส่ งผลให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นได้ แต่ไม่ได้หมายความว่าคนอ้วนต้ องมีภาวะไทรอยด์เสมอไปและในผู้ ที่ลดน้ำหนักมากเกินไปไม่มี ความสัมพันธ์กับภาวะไทรอยด์
นอกจากนี้ยังมีความผิดปกติของต่
โดยสาเหตุในการทำให้เกิ
การรักษาจะขึ้นอยู่กั
การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะอาหารทะเลที่มีไอโอดีน การออกกำลังกายสม่ำเสมอ งดสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ดูแลใจไม่ให้เครียด เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกั
สรุปคือ เมื่อน้ำหนักขึ้นโดยไม่
ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลกรุงเทพ
