โรคจิตเภท คือโรคจิตชนิดหนึ่ง ซึ่งมีความผิดปกติของความคิดเป็นลักษณะเด่น ซึ่งมักจะปรากฏอาการครั้งแรกในช่วงวัยรุ่นหรือวัยผู้ใหญ่ตอนต้น การวินิจฉัยจะได้จากการซักประวัติ การตรวจสภาพจิต การสังเกต รวมทั้งการตรวจด้วยแบบทดสอบทางจิตวิทยา
ซึ่งสาเหตุของโรคยังไม่พบแน่ชัด แต่มีปัจจัยหลายประการที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ ด้านร่างกาย ด้านจิตใจ ด้านสังคม และความผิดปกติของสารสื่อนำประสาทบางอย่างในสมองร่วมด้วย ปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานที่ยืนยันว่าโรคจิตเภทถ่ายทอดทางพันธุกรรม แต่พบว่าลูกของผู้ป่วยมีโอกาสเป็นโรคนี้สูงกว่าคนทั่วๆ ไป โดยอาการของผู้ที่เข้าข่ายจิตผิดปกติ มีด้วยกัน 6 ลักษณะดังนี้
1. หูแว่ว เห็นภาพหลอน
อาจมีประสาทหลอนทาง หู ตา จมูก ลิ้น หรือสัมผัสทางกาย เช่น ได้ยินเสียงคนพูดวิพากษ์วิจารณ์ตนเอง ซึ่งผู้ป่วยได้ยินเพียงคนเดียว หรือมีอาการอื่นๆ ที่อาจพบได้ เช่น ยิ้ม หัวเราะคนเดียว เป็นต้น
2. พูดจาไม่รู้เรื่อง
มีความคิดที่ไม่ปะติดปะต่อ ไม่ต่อเนื่องกัน ซึ่งมีผลให้ผู้ป่วยพูดผิดปกติได้ เช่น พูดไม่เป็นเรื่องเป็นราว เปลี่ยนเรื่องพูดโดยไม่มีเหตุผล ทำให้ไม่มีใครเข้าใจที่ผู้ป่วยพูด พูดภาษาแปลกๆ ซึ่งเข้าใจเฉพาะตัวผู้ป่วยเอง
3. หวาดระแวงไร้เหตุผล
การคิดหวาดระแวงเชื่อว่าจะถูกปองร้าย หรือมีความเชื่อว่าจะมีภัยคุกคามต่อตนเอง เป็นกระบวนการคิดที่เชื่อว่าได้รับอิทธิพลจากความวิตกกังวลหรือความกลัวอย่างหนัก มักถึงจุดที่เกิดความไร้เหตุผลและอาการหลงผิด โรคจิตหวาดระแวงเกี่ยวข้องกับความกลัวอย่างไร้เหตุผล ตัวอย่างเช่น เหตุการณ์ที่คนส่วนใหญ่จะมองเป็นอุบัติเหตุหรือความบังเอิญ บุคคลหวาดระแวงอาจเชื่อว่ามีเจตนา
4. ก้าวร้าว อาละวาด
เป็นโรคจิตที่มีความผิดปกติอย่างมากของอารมณ์ ส่วนมากมักเกิดอาการระหว่างอายุ 30-50 ปี อาการจะเกิดเป็นพักๆ เมื่อหายป่วยจะเป็นปกติดีเหมือนธรรมดา สาเหตุใหญ่เนื่องจากกรรมพันธุ์ เกิดจากความผิดปกติของสารเคมีบางอย่างในสมอง อาการสำคัญคือมีอารมณ์ผิดปกติ เศร้า กังวล หงุดหงิด โกรธง่าย ก้าวร้าว อาละวาด หยาบคาย
5. หลงผิดคิดว่าตัวเองมีความสามารถเหนือคนอื่น
คือมีความเชื่อที่ผิดๆ เชื่อในเรื่องที่ไม่เป็นจริง โดยไม่สามารถใช้เหตุผลใดๆ แก้ไขความเชื่อหลงผิดนี้ได้ เช่น หวาดระแวงกลัวถูกทำร้าย หลงผิดคิดว่าตนเองเป็นบุคคลสำคัญ คิดว่าตนเองสามารถติดต่อทางจิตกับผู้อื่นได้
6. แต่งกายแปลกกว่าคนปกติ ทำร้ายตัวเองหรือคนอื่น
มีพฤติกรรมที่มีแนวโน้มจะเป็นอันตรายต่อตัวเองหรือคนอื่น ได้แก่ พยายามจะฆ่าตัวตาย ทำร้ายตัวเองหรือคนอื่น เรียกอีกอย่างว่าคนกลุ่มนี้จะมีพฤติกรรมที่เรียกร้องความสนใจสูง แสดงความคิดและความรู้สึกที่เกินความเป็นจริง ทำทุกอย่างให้ตนเองได้รับความสนใจ ความสัมพันธ์กับผู้อื่นมักเป็นแบบผิวเผิน
หากพบเห็นผู้ที่มีอาการที่กล่าวมาอย่างใดอย่างหนึ่ง สามารถแจ้งเจ้าหน้าที่ในระบบการแพทย์ฉุกเฉิน 1669 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อนำตัวเข้ารักษาที่สถานพยาบาลใกล้บ้าน
ข้อมูลจาก : กรมสุขภาพจิต
