สาขาวิชาด้านวิทยาศาสตร์ ไม่ว่าจะเป็นฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยา ล้วนแต่ขึ้นชื่อเรื่องความยาก ในระหว่างที่เรียนนั้นนอกจากจะต้องศึกษาตำราหนาเตอะ ก็ยังต้องจำสูตรมากมาย และทำการวิจัยในห้องแล็บกันข้ามวันข้ามคืน แต่เมื่อเรียนจบแล้วก็ถือว่าเป็นอาชีพเฉพาะทางที่ท้าทายและมีรายได้สูงทีเดียว โดยเฉพาะคนที่เรียนต่อจนถึงระดับปริญญาโทและปริญญาเอก
หากกล่าวถึงอาชีพนักวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีนั้น หลายคนอาจมองว่าเป็นอาชีพที่ยาก “คุณอานนท์ ปุ้ยตระกูล” บอกกับคนต้นคิดว่าไม่ว่าจะเรียนหรือทำงานด้านใดก็ตาม เพียงแค่เราทำความเข้าใจ และตั้งใจที่จะเรียนรู้อย่างจริงจัง ก็ไม่มีอะไรที่ยากเกินกว่าความสามารถของมนุษย์เราไปได้ เพราะทุกอย่างมนุษย์เป็นผู้สร้างมันขึ้นมา คุณอานนท์ ปุ้ยตระกูล ยังบอกเพิ่มเติมอีกว่า การศึกษาทำให้มนุษย์รู้จักพัฒนาเทคโนโลยีใหม่ ๆ ขึ้นมาไม่รู้จักจบสิ้น ด้วยสภาพสังคมปัจจุบันที่มนุษย์มีความต้องการความสะดวก สบาย และรวดเร็ว
เทคโนโลยีจึงได้เข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวัน เพื่อตอบสนองความต้องการของมนุษย์มากขึ้น มนุษย์ก็เลยเลือกที่จะใช้เทคโนโลยีอย่างไม่มีเงื่อนไข โดยลืมนึกไปว่าเทคโนโลยีก็เป็นภัยชนิดหนึ่ง ที่สามารถสร้างความเดือดร้อนให้เราแบบไม่รู้ตัว ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น อ่านได้จากบทสัมภาษณ์คนต้นคิดวันนี้
แนะนำตัวกันหน่อย
ผมชื่อ “อานนท์ ปุ้ยตระกูล” หรือ “หนึ่ง” จบการศึกษาการศึกษาปริญญาตรี คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยมหิดล ปริญญาโท สาขาชีวสารสนเทศทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ตอนนี้ทำธุรกิจส่วนตัวทางด้านไอที บริษัท Coding Advisor จำกัด และเพจ Arnondora เป็นเรื่องราว Lifestyle และวิทยาศาสตร์ ที่ทำให้ชีวิตเราง่ายขึ้น ลักษณะงานเป็นการให้ความรู้ เขียนคอนเทนต์ลงเพจ รวมถึงการสอนออนไลน์ เทรนนิ่งต่าง ๆ ด้วย
เทคโนโลยีและวิทยาศาตร์มีความสำคัญกับชีวิตเราอย่างไร
คำว่าเทคโนโลยี คือความรู้ที่เราได้มาจากการนำไปเชื่อมโยงกับเรื่องของสิ่งแวดล้อม การวาดภาพ งานศิลปะ เรื่องของวิศวกรรม เรื่องของวิทยาศาตร์ต่าง ๆ ถ้าเราสรุปมันง่าย ๆ เทคโนโลยีก็คือผลพวงของการศึกษาวิทยาศาตร์นั่นเอง ดังนั้น เทคโนโลยีและวิทยาศาตร์มันคือเรื่องเดียวกัน เช่น คอมพิวเตอร์ เบื้องหลังของคอมพิวเตอร์ก็คือวงจรไฟฟ้า เกิดขึ้นจากความเข้าใจทางวงจรไฟฟ้า รู้ว่าไฟฟ้าทำงานอย่างไร แล้วเราจะควบคุมมันได้อย่างไร จนกระทั่งเราสามารถควบคุมไฟฟ้าได้ แล้วเราจะทำอย่างไรให้มีประสิทธภาพสูงสุดตรงนี้ ต้องอาศัยศาสตร์อีกด้านหนึ่ง นั่นคือ คณิตศาสตร์นั่นเอง
เทคโนโลยีเปลี่ยนโลก เปลี่ยนแปลงชีวิต
จากสถานการณ์โรคระบาดโควิด-19 เราลองจำลองสถานการณ์เล่น ๆ ดูว่าถ้าโลกเราไม่มีวิทยาศาตร์ ไม่มีเทคโนโลยีอะไรเลย สถานการณ์การระบาดก็คงหนักและทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ ผู้คนก็คงล้มตายกันเป็นจำนวนมากแล้ว ดังนั้นจะเห็นได้ว่าการที่เรามีวิทยาศาตร์ มีเทคโนโลยีทางการแพทย์ เช่น การมีวัคซีน มีการผลิตวัคซีนเทคนิคต่าง ๆ สิ่งเหล่านี้ทำให้เราก้าวพ้นโรคระบาด และค่อย ๆ เอาชนะ โควิด-19 ได้
ส่วนเทคโนโลยีอีกด้านหนึ่ง ก็สามารถพาเราไปสู่ความเป็นไปได้ใหม่ ๆ พาเราไปสู่โลกใหม่ ๆ เช่น เทคโนโลยีทางด้านอวกาศที่สามารถทำให้เราเดินทางออกจากดาวบ้านเกิดของเรา ไปในดินแดนที่เราไม่เคยพบเจอมาก่อน หรือถ้าเราย้อนกลับไปในช่วงล่าอาณานิคม ในปี ค.ศ.1493 คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส ที่มีการค้นพบ New World หรือโลกใหม่ คือสหรัฐอเมริกาและแคนาดาในปัจจุบัน ในสมัยนั้นมันเป็นอะไรที่ใหม่มาก ๆ เขาใช้เทคโนโลยีของการเดินเรือ
เทคโนโลยีมีส่วนช่วยในการเปลี่ยนแปลงโลก ซึ่งบางครั้งเราก็ไม่ได้รู้สึกถึงการเปลี่ยนแปลง ถ้าเมื่อไรที่เรานึกย้อนกลับไปสมัยก่อน เราจะเห็นว่ามันมีการเปลี่ยนแปลงเยอะมาก มนุษย์เรามาไกลมาก
เทคโนโลยีช่วยให้เราใช้ชีวิตง่ายขึ้นอย่างไร
ยุคปัจจุบันเป็นยุคของการเปลี่ยนผ่าน เช่นเรื่องของสังคมไร้เงินสด ด้วยสถานการณ์โควิดเองก็เป็นตัวกระตุ้นให้เรื่องนี้ถูกขับเคลื่อนไปอย่างรวดเร็ว ไม่มีใครอยากจับเงินสด เพราะกลัวการติดเชื้อ เทคโนโลยีก็มีส่วนช่วยให้ชีวิตง่ายขึ้น แต่กับบางคนก็อาจมองว่ามันไม่ใช่เรื่องจำเป็น สุดท้ายเรื่องพวกนี้มันจะเข้าไปใกล้ตัวมากขึ้นเรื่อย ๆ จนรู้สึกได้ เช่น คนขับแท็กซี่ที่เมื่อก่อนเราจะเห็นว่าเขาไม่โอเคกับการให้บริการของแอปพลิเคชันต่าง ๆ จนวันหนึ่งสถานการณ์ต่าง ๆ มันบีบให้เขาเปลี่ยนความคิด และมีความจำเป็นต้องใช้
มนุษย์เราเป็นสัตว์สังคมที่ฉลาดและมีความรู้มาก ๆ ที่สุดในโลกนี้แล้ว เทคโนโลยีก็มีส่วนช่วยให้เราทำงานอย่างมีประสิทธิภาพสูงขึ้น หลายเทคโนโลยีก็ถูกสร้างออกมาให้เราทำอะไรได้รวดเร็วขึ้น ง่ายขึ้น เช่น ช่วงปฏิวัติอุตสาหกรรม จะเห็นว่าเรามีเครื่องจักรจำนวนมาก ทำให้เราสามารถผลิตของได้เยอะขึ้น แปลว่าเราสามารถทำให้ของบางอย่างราคาถูกลง ชีวิตต่าง ๆ ก็ง่ายขึ้น ซึ่งเราเองก็ไม่เคยคาดคิดมาก่อน
เรื่องของการเดินทางที่เมื่อก่อนเราอาจต้องใช้ม้าในการเดินทาง ใช้เรื่อ ชีวิตมันก็ดูยากลำบากไปหมด จนกระทั่งมีการพัฒนามีเครื่องจักรไอน้ำ จนกระทั่งปัจจุบันก็มีรถไฟฟ้าให้เราได้ใช้เพื่อความสะดวกสบาย และเพื่อความรวดเร็วมากขึ้น จนกระทั่งมีเทคโนโลยีรถ EV เทคโนโลยีประหยัดพลังงานต่าง ๆ เทคโนโลยีเหล่านี้มันก็ค่อย ๆ เกิดขึ้นมา เปลี่ยนไปพร้อมกับคน เราอาจจะไม่รู้สึกหรอกว่ามันเปลี่ยนแปลง แต่เวลามันจะเป็นเครื่องพิสูจน์ว่าเทคโนโลยีทำให้เราสะดวกและสบายขึ้นจริง ๆ
ความปลอดภัยทางไซเบอร์เป็นเรื่องสำคัญที่ต้องรู้
เรื่องของการระวังตัวเรื่อง Cybersecurity กับการระวังตัวในเรื่องอื่น ๆ เป็นเรื่องที่ไม่แตกต่างกันเลย ทุกการกระทำของเราย่อมมีความเสี่ยงเสมอ ไม่ว่าเราจะเดินไปที่เปลี่ยว ๆ ทางก็จะมีความน่ากลัวของมันอยู่ การใช้คอมพิวเตอร์ก็จะมีความน่ากลัวเช่นเดียวกัน เราต้องเข้าใจและยอมรับให้ได้ว่า เรื่องพวกนี้มันมีอยู่จริง ๆ มันสามารถเกิดขึ้นได้ มันเกิดขึ้นกับใครก็ได้ เป็นเรื่องที่ใกล้ตัวเรามาก ๆ ผมเคยคุยกับคนไทย และคนไทยส่วนใหญ่ชอบมองว่าเป็นเรื่องที่ไม่เกิดขึ้นกับตัวเรา เราไม่มีอะไรต้องซ่อน ใครจะแฮกก็แฮกไปเถอะ!
ดังนั้น เราต้องตื่นรู้ก่อนว่าภัยพวกนี้เป็นเรื่องใกล้ตัวมาก ๆ เราอาจจะตกเป็นเหยื่อเมื่อไรก็ได้ พอเรารับรู้ว่าสิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องที่อันตรายแล้ว สเต็ปต่อไปเราก็ต้องมารู้เท่าทันมันให้ได้ รู้ว่ามันมีความเสี่ยงเราจะสามารถลดความเสี่ยงมันได้อย่างไร หรือจะสามารถป้องกันได้อย่างไร กับอีกสถานการณ์ที่แย่ที่สุด หากเราตกเป็นเหยื่อแล้วเราควรต้องทำอย่างไรบ้าง สุดท้ายแล้วเราก็ต้องมีสติรู้ว่าสิ่งที่เรากำลังทำนั้นคืออะไร เช่น เวลาเราท่องโลกโซเชียลต่าง ๆ เพลิน ๆ มีอะไรเด้งขึ้นหน้าจอขึ้นมา ก็ให้หยุดคิดและอ่านสักนิดว่าสิ่งที่มันแสดงขึ้นมาคืออะไร การป้องกันต่าง ๆ ไม่มีอะไรมากเลยครับแค่นับ 1 2 3
อนาคตจะมีเทคโนโลยีใหม่อะไรเกิดขึ้นอีกบ้าง
การประดิษฐ์หรือการสร้างเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นมานานมากแล้ว ถ้าเราลองสังเกตเราจะรู้ว่าเทคโนโลยีต่าง ๆ ที่มันเกิดขึ้นมา มันถูกสร้างขึ้นมาเพื่อแก้ปัญหาอะไรบางอย่าง ปัญหาที่มันเคยแก้ไขไปได้มันอาจไม่มีอะไรซับซ้อนมาก แต่ในโลกของปัญหายังมีเรื่องราวของปัญหาอีกเยอะมาก ปัญหาเหลืออยู่มาก วิธีเดิม ๆ ที่เราเคยแก้ไขจัดการมันได้ พอเกิดปัญหาใหม่ก็แก้ไขไม่ได้แล้ว ใช้วิธีเดิมแก้ไม่ได้
อนาคตของเทคโนโลยีในอนาคต ไม่ได้มองถึงองค์ความรู้ในด้านเดียวแล้ว อาจต้องมองถึงการแก้ปัญหาอะไรใหม่ ๆ ที่มันเกิดความซับซ้อนมากขึ้น ต้องใช้องค์ความรู้หลาย ๆ ศาสตร์เข้ามาด้วยกัน ซึ่ง ณ วันนี้เองเราก็จะเห็นศาสตร์ใหม่ ๆ เกิดขึ้นมากมายเลย ทั้งรู้จักและไม่รู้จัก เป็นการผสมศาสตร์ระหว่างศาสตร์หนึ่งกับอีกศาสตร์หนึ่ง เพื่อใช้ในการแก้ปัญหา และสามารถสร้างเทคโนโลยีใหม่ ๆ ออกมาได้
การพัฒนาของเทคโนโลยีกับการแพทย์
ในยุคสมัยที่เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ได้กลายเป็นเทคโนโลยีสำคัญที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับชีวิตมนุษย์หลาย ๆ ด้าน เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ Artificial intelligence (AI) และ Robotics เป็นเทคโนโลยีที่ได้เข้าไปมีบทบาทในวิทยาศาสตร์หลากหลายสาขา ในสาขาสุขภาพและการแพทย์ก็เป็นอีกสาขาหนึ่งที่นำเอาเทคโนโลยี AI และ Robotics มาใช้ประโยชน์ ล่าสุด AI กำลังถูกนำเข้ามาใช้ในเรื่องใกล้ตัว อย่างเรื่องของสุขภาพ เช่น เรื่องการตรวจคัดกรองมะเร็ง ที่เราสอนให้คอมพิวเตอร์รู้ว่า ชิ้นเนื้อแบบไหนคือมะเร็ง ชิ้นเนื้อแบบไหนคือชิ้นเนื้อปกติ แบบนี้เป็นต้น ซึ่งปัจจุบันมีการนำเทคโนโลยีนี้มาใช้จริงแล้ว
หรือเทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่ทำให้เราไม่ต้องเจ็บตัว เช่น คนท้องที่ต้องตรวจความสมบูรณ์ หรือโรคทางพันธุกรรมต่าง ๆ เมื่อก่อนเราอาจต้องมีการเจาะน้ำคร่ำ ซึ่งมันเจ็บมาก มีความเสี่ยง มีเรื่องของความแทรกซ้อนได้ แต่ปัจจุบันแทนที่จะต้องเจาะน้ำคร่ำเราก็เจาะเลือกปกติก็สามารถนำไปตรวจได้เลย ปัจจุบันเราใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีค่อนข้างเยอะมาก
