ยุคนี้ไม่ว่าใคร ๆ ก็อยากมีธุรกิจเป็นของตัวเอง การเริ่มต้นจากการเปิดร้านขายของออนไลน์บน Facebook Instagram หรือ TikTok มีเกิดขึ้นมาใหม่นับไม่ถ้วน แต่หากเรามาจับตากันดี ๆ แล้วล่ะก็ จะเห็นว่ามีเพียงไม่กี่เพจที่อยู่รอดและมีลูกค้าหลั่งไหลเข้าหาอย่างมากมาย เพราะการเปิดร้านค้าออนไลน์มันง่าย แต่การจะสร้างและรักษาให้เพจเรามีคนเข้ามาสนใจตลอดนั้น (ยากมาก)
เมื่อครั้งที่โควิด-19 ยังมีผู้ติดเชื้อโควิดสูงมาก สถานการณ์ส่อแววรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ ประเทศไทยประกาศล็อกดาวน์ หลายธุรกิจได้รับผลกระทบโควิดอย่างรุนแรง “วิมุตติ พวงพยอม” หรือ “ตั้ง” หนึ่งในช่างภาพมืออาชีพที่เคยมีงานถ่ายภาพนิ่งและวิดีโอแทบทุกวันกลายเป็นศูนย์ จากรายได้หลักแสนบาทต่อเดือนหายไปแบบไม่ทันตั้งตัว แต่ทุกวิกฤติมักสร้างโอกาสให้คนมีสติเสมอ คุณตั้งได้เล่าให้กับคนต้นคิดฟังว่า “ถ้าเราเปรียบตลาดออนไลน์เหมือนทะเลที่กว้างใหญ่ ผมจะเป็นปลาตัวเล็ก ที่มีความกล้าและความขยัน ว่ายน้ำให้เร็วขึ้นอยู่ตลอดเวลา วันหนึ่งเราจะเห็นช่องทาง และโอกาสสู่ความสำเร็จในรูปแบบของเราเอง”
“ขายออนไลน์” ที่เคยทำเล่น ๆ แบบไม่จริงจัง กลายมาเป็นอาชีพหลักที่สร้างรายได้เลี้ยงดูครอบครัวและเป็นบันไดขั้นแรกสู่ความสำเร็จที่ตั้งเป้าไว้ “คุณตั้ง” มีแนวทางในการทำธุรกิจออนไลน์นี้อย่างไร ดูได้จากบทสัมภาษณ์คนต้นคิดวันนี้
จากอาชีพ “ช่างภาพ” ผลิกผันสู่ “พ่อค้าออนไลน์”
“ใช่ครับก่อนหน้านี้ผมเป็นช่างภาพ รับงานถ่ายภาพนิ่ง วิดีโอ งานอีเวนต์ต่าง ๆ ทั่วไป เป็นช่างภาพอิสระ เป็นฟรีแลนซ์ทั่วไปเลย ในสภาวะวิกฤติโควิด-19 ที่ผ่านมา ปฏิเสธไม่ได้ครับว่าคนที่ประกอบอาชีพอิสระ ไม่ใช่แค่ผมที่เจอปัญหา ต้องบอกว่าทุกคนได้รับผลกระทบนี้ไม่มากก็น้อย หนึ่งในอาชีพอิสระที่ได้รับผลกระทบคือ “ช่างภาพ” ที่เมื่อก่อนผมมองว่าเป็นอาชีพที่มั่นคง เพราะมีงานบวช งานแต่งงาน ทั้งปี มีอีเวนต์ไม่เว้นวัน แม่ค้าออนไลน์จ้างถ่ายภาพนิ่งสินค้าตลอด งานเยอะถึงขนาดยืนจับกล้อง แล้ววูบหลับไปกลางงาน อารมณ์นั้นผมก็เจอมาแล้ว”
“พอเจอสถานการณ์โควิด ตอนแรกผมก็คิดว่าเหตุการณ์มันคงไม่รุนแรงมากเท่าไรหรอก แต่เมื่องานบางส่วนเริ่มถูกเลื่อนจนกระทั่งถูกยกเลิก เริ่มไม่มีงาน ไม่มีรายได้ จากความคิดที่เราคิดมาตลอดว่ามันมั่นคง มันไม่ใช่แล้ว ผมก็มานั่งคิดว่า เอ๊ะ! แล้วจะมีอาชีพไหนตอนนี้ที่สามารถลงมือทำได้เลย แบบเร็ว ๆ พอมีรายได้เข้ามาบ้าง ตอนนั้นสิ่งแรกที่คิดถึงคือ “ไรเดอร์” หรือพนักงานส่งอาหารเดลิเวอร์รี่ ทำอยู่พักหนึ่งก็พออยู่ได้ แต่ก็ไม่ได้ดีมาก ไม่สามารถยึดเป็นอาชีพหลักได้”
“ก่อนหน้านี้ระหว่างที่ผมเป็นช่างภาพ ก็มีการขายออนไลน์อยู่บ้าง สินค้าที่ขายส่วนใหญ่จะเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการถ่ายรูปที่หาไม่ได้ในประเทศไทย เช่น ขาตั้งกล้อง ขาตั้งไฟ อุปกรณ์ซัพพอร์ตต่าง ๆ ที่ใช้ในงานถ่ายภาพ แต่ไม่ได้จริงจัง เพราะเราไม่มีเวลาเข้าไปดูแลจริงจัง สถานการณ์โควิดมันเปรียบเหมือนแรงกระตุ้นให้เราต้องจริงจังกับอาชีพที่เราไม่จริงจัง”
เริ่มต้นอาชีพ “พ่อค้าออนไลน์” ได้อย่างไร
“จริง ๆ ต้องบอกว่า “ขายออนไลน์” ทำมาก่อนหน้าที่โควิดจะระบาด ได้เริ่มศึกษาการนำเข้าสินค้าจากต่างประเทศ (ประเทศจีน) ช่วงที่เราศึกษาข้อมูลก็มีข่าวว่ามีไวรัสตัวหนึ่งระบาดในอู่ฮั่น แต่ยังไม่กระทบกับสินค้าที่ผมนำเข้ามา ผมได้คุยกันกับเพื่อนที่อยู่ที่จีน เพื่อนก็เตือนผมให้ระวังนะ ไวรัสตัวนี้มันน่ากลัวมากเลย อาจมีการปิดประเทศเร็ว ๆ นี้ ตอนนั้นผมก็จินตนาการเองเลยว่า วันหนึ่งถ้าไวรัสตัวนี้เข้ามาในประเทศไทยเราจะใช้ชีวิตกันยังไง เราจะรอดพ้นจากไวรัสตัวนี้กันได้ไหม ในตอนที่คิดในตอนนั้น ไม่นึกด้วยซ้ำว่ามันจะเลวร้ายขนาดนี้”
“พอเราได้รู้เหตุการณ์ล่วงหน้า จากอาชีพเดียวที่ทำ ก็เริ่มขายของออนไลน์เป็นอาชีพที่สองเพิ่มเข้ามา เริ่มต้นด้วยการแบ่งเวลาเพื่อเรียนรู้ในการขายของออนไลน์มากขึ้น เตรียมตัวรับกับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น เชื่อไหมครับผมวางระบบต่าง ๆ ยังไม่เสร็จ เตรียมตัวอะไรก็ไม่ได้มาก แล้วสิ่งที่คาดการณ์ไว้ก็เป็นจริง “โควิด” ก็เข้ามาในประเทศไทย”
“สินค้าหลักที่เคยขายเป็นอุปกรณ์ของช่างภาพ พอช่างภาพไม่มีงานก็ไม่มีเงินซื้อสินค้า ผมก็มานั่งคิดว่าในภาวะโรคระบาดแบบนี้พฤติกรรมคนต้องเปลี่ยนไป สินค้าที่มองหาในตอนนั้นก็สอดคล้องจากพฤติกรรมของคนที่เปลี่ยนไปนี่แหละ คิดแบบง่าย ๆ เลยครับ ทุกคนเริ่มทำงานอยู่บ้าน ในตอนที่เป็นไรเดอร์ก็เห็นพ่อค้าแม่ค้าที่ขายอาหาร เขาทำอาหารเสร็จแล้วถ่ายรูปอาหารกับกำแพงบ้านธรรมดา แล้วก็ลงขายในแอปฯ ไอเดียนี้เริ่มต้นขึ้นในตอนนั้นเลย”
“สินค้าที่เราต้องตอบโจทย์กับผู้คนที่กำลังปรับตัวมาทำงานออนไลน์ ทุกอย่างอยู่ในโลกออนไลน์หมดแบบนี้ เริ่มน่าสนใจก็เริ่มหาข้อมูล เริ่มต้นด้วยฉากกระดาษถ่ายรูปสินค้าที่ไม่ค่อยมีขายในไทยเท่าไร ผมเริ่มลงทุนด้วยเงิน 8,000 บาท ผลตอบรับถือว่าดีทีเดียว มันเหมือนเป็นใบเบิกทางให้เรามีกำลังใจ เพื่อเดินหน้าต่อ”
แรงบันดาลใจเกิดจากพฤติกรรมของคนที่เปลี่ยนไป
“หลังจากรัฐบาลประกาศคลายล็อกดาวน์ในครั้งแรก ผมก็เริ่มมีงานช่างภาพกลับมาบ้าง ตอนนั้นคิดว่าเราคงได้กลับไปใช้ชีวิตปกติแล้วแหละ งานเราคงค่อย ๆ กลับมาแน่นอน แต่ผมเริ่มสังเกตเห็นความเป็นปกติที่ไม่เหมือนเดิมของคนที่เปลี่ยนแปลงไป พฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไป เริ่มใช้ชีวิตที่ไม่เหมือนเดิมเพราะความกลัว ความหวาดระแวง ไม่มั่นใจ ผู้คนก็ยังคงใช้ชีวิตอยู่บ้านสั่งของออนไลน์เหมือนเดิม ภาพจำเหล่านี้ทำให้ผมมีความคิดที่จะจริงจังกับการขายออนไลน์มากขึ้นกว่าเดิม”
“ก็เริ่มมองหาสินค้าที่ตอบโจทย์มากที่สุด คิดว่าเป็นของที่ต้องใช้แน่ ๆ และต้องมี จากกลุ่มเป้าหมายเดิมที่เคยเป็นช่างภาพ มาโฟกัสตลาดที่ใหญ่ขึ้น นั่นคือกลุ่มพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์มือใหม่ในยุคโควิด เริ่มจากฉากถ่ายรูป พร็อพถ่ายรูป อุปกรณ์ไฟสำหรับไลฟ์สด อุปกรณ์ที่เป็นตัวช่วยสำหรับคนที่เริ่มหัดถ่ายถาพใหม่ ๆ จนช่างภาพมืออาชีพก็สามารถใช้ไปเพื่อประกอบการถ่ายภาพให้สวยได้”
“วิธีเลือกง่ายมากเลยครับ ผมเลือกจากของที่สามารถใช้งานได้ง่าย ๆ สามารถเข้าได้กับทุกสินค้า อยากถ่ายอะไรสามารถหยิบพร็อบมาประกอบ ใช้มือถือธรรมดาก็สามารถถ่ายออกมาเหมือนมืออาชีพได้ ผมมองไปถึงผู้หญิงวัย 65 มีมือถือแค่เครื่องเดียวก็ต้องถ่ายรูปได้สวย เรามองไปอีกว่าเด็กประถมแม่ค้าออนไลน์ปฐมวัย เริ่มถ่ายรูปขายออนไลน์ ก็ต้องมีพร็อพเป็นองค์ประกอบภาพให้สวยได้โดยไม่ต้องมีเทคนิคหรือสกิลการถ่ายภาพเลย ก็สามารถเอาภาพไปขายได้”
เป็นพ่อค้าออนไลน์ต้องปรับตัว เรียนรู้อะไรบ้าง
“ผมก็ยังใช้ความสามารถด้านช่างภาพอยู่ การขายออนไลน์ไม่เหมือนกับการขายของทั่วไป ถ้าเป็นการซื้อมาขายไปแล้วขายดีมาก มันคงเป็นเรื่องที่ดีสำหรับผมมาก ๆ ในเมื่อเราเลือกที่จะขายอุปกรณ์ประกอบฉากสำหรับพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์แล้ว มันใช้คำว่า “ซื้อมา-ขายไป” ไม่ได้ ก็ต้องมีการทดสอบอุปกรณ์ให้ลูกค้าเห็นก่อนนำไปขายจริง”
“ผมลองใช้สินค้าทุกตัวก่อนนำไปขายให้ลูกค้า ลองเอาสินค้าที่เราขายนำมาประกอบฉากและถ่ายงานจริง ว่าสินค้าชิ้นนี้สามารถใช้งานได้จริง และผมมองว่า “ช่างภาพ” ก็เหมือนอาชีพบริการอย่างหนึ่ง เราก็เพิ่มการบริการเข้าไปด้วย เช่น ลูกค้าสอบถามเรื่องการถ่ายภาพ ถ่ายภาพยังไง? จะเริ่มต้นยังไงดี? หรือแม้แต่การจัดวางพร็อพให้ออกมาสวยจะทำยังไง เรามีทีมช่างภาพที่เป็นเพื่อนกันมาช่วยตอบคำถาม”
“บริการอีกอย่างที่เป็นหัวใจสำคัญของการขายออนไลน์เลยก็คือ เมื่อสินค้าไปถึงมือลูกค้าแล้ว เกิดปัญหาเสียหายระหว่างการขนส่งสินค้าทางร้าน 78T Store เราก็ยินดีรับเคลม 100 เปอร์เซ็นต์ โดยที่ลูกค้าไม่ต้องไปทำเรื่องเคลมผ่านระบบ แค่ส่งกลับมาเราก็รับเคลมทันที เดี๋ยวเราไปดีลกับทางขนส่งเอง”
แรงบันดาลใจในการทำงาน
“ไม่ว่าจะเริ่มต้นทำอะไรก็ตาม ต้องไม่มีคำว่าแต่! และไม่มีคำว่ากลัว! ต้องลงมือทำเลยและทำทันที ไม่ต้องกลัวเลยว่าจะทำไม่ได้ ทำไม่เป็น ไม่เคยทำมาก่อน ปัจจุบันมีครูเต็มโซเชียลมีเดียเลย ผมเองก็ศึกษาจาก YouTube และ Facebook ทั่วไปเลยครับ แล้วสุดท้ายลูกค้าจะสอนเราเอง เปรียบเหมือนตำราเล่มหนึ่งให้เราได้อ่านเรื่อย ๆ แบบไม่มีวันจบ อุปสรรคปัญหาจากการขายที่เจอลูกค้าจะสอนเราเอง”
“แรงบันดาลใจน่าจะเป็นในเรื่องของการคาดหวังส่วนตัว ว่าอยากเป็นคนที่ประสบความสำเร็จในชีวิต ผมอยากกินเที่ยวใช้ชีวิตกินเหล้าได้อย่างสบายแบบไม่ต้องห่วงอะไร (พูดไปแล้วก็หัวเราะ) แต่ไม่ได้คาดหวังสูงอะไรมากนะครับ เป็นการวางแผนในชีวิตในระยะยาวมากกว่า ว่าวันนึงเราอยากบรรลุเป้าหมายของชีวิตที่เราตั้งไว้และทำให้ครอบครัวเราสบายและมีความสุขแค่ไหน”
“ผมโชคดีที่มีแฟนเป็นคู่ชีวิตที่ดี หนักเอาเบาสู้ อดทนกับปัญหาทุกอย่าง คอยเป็นแรงกระตุ้นให้ผมด้วยซ้ำ ทำอะไรเป็นทุกอย่าง ไม่มีคำว่า “ทำไม่เป็น” ออกจากปากเขาเลย พร้อมเรียนรู้ไปด้วยกันเสมอ มาวันนี้เราทำทุกอย่างได้ด้วยตัวเองทั้งหมดไม่เกี่ยงงาน อะไรทำไม่ได้จะพยายามเรียนรู้และฝึกฝน เรามองในจุดหมายเดียวกัน เราอยากประสบความสำเร็จด้วยกัน”
จุดเปลี่ยนสู่ความสำเร็จในการขายออนไลน์
“ตอนที่ประเทศไทยประกาศล็อกดาวน์เป็นครั้งที่สองกับการระบาดของสายพันธ์ุเดลตาที่รุนแรงมาก เกิดการระบาดหนักติดง่ายขึ้น วิกฤติจนเตียงไม่พอสำหรับผู้ป่วย ในตอนนั้นผมมีการนำเข้าและตุนสินค้าแล้ว มันคือความโชคดีของผมเหมือนกันนะ เชื่อไหมว่าวิกฤติเดลตาทำให้ขายของ และสต็อกสินค้าไม่ทัน มันแสดงให้เห็นว่าพฤติกรรมของคนมีการเปลี่ยนไปจริง ๆ ตอกย้ำความตั้งใจของผมเพิ่มขึ้นไปอีก”
“หากถามเรื่องกลยุทธ์ในการทำการตลาด ผมขอตอบว่า “ไม่มี” แต่สิ่งที่ร้านผมมีคือ สินค้าที่ไม่เหมือนใคร เป็นสินค้าที่หายากในประเทศไทย คุณภาพสินค้าที่เราทดลองแล้วว่าใช้งานได้จริง การบริการหลังการขายที่ดี เราไม่เคยทิ้งลูกค้าเลย พอสินค้ามันตอบโจทย์พฤติกรรมที่เปลี่ยนไปของคน เลยทำให้เราสามารถขยายกลุ่มลูกค้าได้เร็วขึ้น บวกกับร้านที่ขายของในแบบเดียวกันมีน้อย เลยเป็นสาเหตุทำให้ร้านเติบโตขึ้นได้อย่างรวดเร็ว”
ฝากร้าน 78T Store หน่อย
“78T Store เป็นร้านที่รวบรวมอุปกรณ์ที่ช่วยให้การถ่ายภาพของคุณให้ง่ายขึ้น ตั้งแต่มือใหม่หัดถ่าย ไปจนถึงช่างภาพมืออาชีพเลย สินค้าทุกชิ้นผ่านการทดสอบจากช่างภาพมืออาชีพ ยืนยันว่าสามารถนำไปใช้งานได้จริง และเราก็รับประกันสินค้าทุกชิ้นสามารถเข้าไปดูและสั่งซื้อได้ที่ Facebook 78T Store พี่ว่าของมันต้องมีนะ, Shopee 78T Store, www.78t-store.com หรือ Line OA : @78T.Store ได้เลยครับ”
