สัจธรรมที่จริงแท้แน่นอนของสังคมไม่ว่าจะที่ไหนก็คือ “คนดีก็มี คนไม่ดีก็มาก” รวมถึงความจริงที่ว่าลึก ๆ ในใจทุกคนทราบดีว่าคนอื่นในสังคมเขาไม่ได้อยากจะเป็นมิตรกับเราทุกคน
ฉะนั้น ถ้าเราจะคาดหวังให้ใครมาหวังดีกับชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีของเรา หรือเชื่อสิ่งดี ๆ ที่เขาหยิบยื่นให้ โดยมองว่าเขาบริสุทธิ์ใจและไม่หวังผลอะไรตอบแทน ก็คงจะดูไม่ค่อยสมเหตุสมผลเท่าไรนักในแง่ของความเป็นจริง เพราะเราอาจจะลืมไปว่าขนาดคนกันเอง คนใกล้ตัวที่รู้จักมานมนานยังเชื่อใจไม่ได้ หักหลังกันง่าย ๆ อยู่ถมไป
หรือเราคิดน้อยไป ไม่ได้คำนึงว่า โลกนี้มันมีคนประเภทที่หากินบนความเดือดร้อนของคนอื่นอยู่เป็นจำนวนมาก
หลายคนจึงเชื่อเสียสนิทใจว่าคนอื่น ๆ จะใจดีกับตัวเองขนาดนั้น อาจมีตรรกะว่า ถ้าใครให้อะไรดี ๆ ก็แปลว่าเขาหวังดี ทั้งที่ความจริงแล้วเราจะไปคิดเหมาแบบนั้นเสมอไปไม่ได้ อย่างการที่มีคนยื่นโอกาส “รวย” ให้กับเรา หากเราก็คาดหวังอยู่ เราจะเริ่มมองเขาด้วยสายตาของความศรัทธา เชื่อใจ นักบุญมาโปรด หารู้ไม่ว่ามีนักฆ่าในคราบนักบุญอยู่บนโลกใบนี้ด้วย
โอกาสความรวยที่เข้ามาหา ทำให้คนเราเกิดกิเลส เกิดความโลภ ความอยากได้อยากมีบดบังตรรกะและวิจารณญาณ ไม่ระวังเนื้อระวังตัว หากมีคนเตือนก็มองว่าเขาเป็นตัวขัดลาภ แย้งเพราะไม่อยากให้เราได้ดีกว่าเขา อิจฉาล่ะสิที่ฉันกำลังจะรวย
กว่าจะรู้ตัวก็โดนต้มจนเปื่อย ถูกหลอกถูกโกงจนหมดเนื้อหมดตัว เผลอ ๆ ยังเป็นหนี้เป็นสินเพิ่มอีก ทั้งที่เงินที่เอาไปฝากไว้กับเขานั้น ถ้าเอาไปทำอย่างอื่นที่มันเป็นช่องทางที่เสี่ยงน้อยกว่านี้ น่าเชื่อถือกว่านี้ มันก็มีโอกาสที่จะงอกเงยแบบไม่ต้องเสียหายหมดตัว หรืออย่างแย่ที่สุด เอาเงินที่มีกองไว้เฉย ๆ ก็คงจะไม่รู้สึกเจ็บใจแบบนี้
คงต้องยอมรับว่าเพราะความโลภ หวังรวยทางลัด ทำให้เราเชื่อใจใครก็ไม่รู้ เชื่อว่าเขาจะทำให้เรารวยได้จริง ๆ จนยอมเอาเงินของตัวเองไปร่วมลงทุนเพื่อหวังผลกำไรตอบแทน ท้ายที่สุดเราหรือเขาที่รวยเละเทะ
คนเราสามารถไม่รู้ได้ ไม่ใช่เรื่องผิด แต่ไม่ว่าจะผ่านไปกี่ปี เราก็ยังคงเห็นข่าวเกี่ยวกับการเล่นแชร์ และแชร์ลูกโซ่ ที่มักจะจบลงที่เป็นคดีขึ้นโรงขึ้นศาล และไม่เคยมีใครรวยจากการเล่นแชร์เลยด้วยซ้ำ ในตอนจบถูกหลอกถูกโกงจนหมดเนื้อหมดตัว มีตัวอย่างให้เห็นหลายสิบคดี แต่เรากลับไม่เคยได้บทเรียนจากมัน บางคดีท้าวแชร์ถูกดำเนินคดี และส่วนใหญ่ เหยื่อก็ไม่ได้เงินคืนกลับมา แต่ก็นะ บางทีเราอาจจะไม่รู้สึก ถ้าไม่เคยเจอด้วยตัวเอง
เพื่อเตือนภัย Tonkit360 จะขอพาไปทำความเข้าใจว่า ไม่มีใครที่รวยได้เพราะแชร์ลูกโซ่ เขาเสียหายกันมาเท่าไรแล้ว แต่ละคดีมีผู้เสียหายมากมาย จนเป็นข่าวดังระดับประเทศ ที่น่าจะสามารถสร้างบทเรียนให้คนได้ไม่มากก็น้อย มันเป็นคดีที่เกิดขึ้นซ้ำไปซ้ำมาในรูปแบบเดิม ๆ เพียงแค่เปลี่ยนลักษณะธุรกิจเท่านั้น ทำให้ได้เหยื่อรายใหม่ แม้ว่าที่มุกที่ใช้หลอกจะเป็นมุกเดิม ๆ ที่ได้ผลทุกครั้งไป
แชร์ลูกโซ่ คือ การหลอกให้นำเงินไปร่วมลงทุนกับธุรกิจหรืออะไรก็ตาม โดยขายฝันจากการอ้างผลตอบแทนที่สร้างความร่ำรวยเกินจริงมาก ๆ กว่าปกติ ซึ่งวิธีการของวงแชร์ลูกโซ่ไม่ว่าจะเจ้าไหนก็คล้าย ๆ กัน เช่น เปิดระดมทุนไม่อั้นโดยไม่มีหลักฐานที่ชัดเจน ให้ผลตอบแทนสูงแต่ก็ไม่รู้ว่ากำลังลงทุนอะไร หากเจอใครมาชักชวนให้ลงทุนในลักษณะนี้ สันนิษฐานไว้ก่อนเลยว่า คือ แชร์ลูกโซ่ และอาจถูกหลอกได้
มีคดีเกี่ยวกับแชร์ลูกโซ่มากมายที่เป็นข่าวดังมาก ๆ แต่ก็ดูจะไม่เป็นบทเรียนให้กับคนทั่วไปที่อยากรวยสักเท่าไร เช่น
คดีแชร์แม่ชม้อย เมื่อปี 2525 คดีแชร์ลูกโซ่ที่โด่งดังเมื่อเกือบ 40 ปีก่อน นางชม้อย ทิพย์โส หรือ แม่ชม้อย ใช้วิธีปลอมบริษัทเกี่ยวกับกิจการซื้อขายน้ำมันภายในประเทศและระหว่างประเทศขึ้นมา และชวนเชื่อให้คนมาร่วมลงทุนด้วยการให้ดอกเบี้ยสูง นี่ถือเป็นวงแชร์ที่มีผู้เสียหายมากที่สุด และมีมูลค่าความเสียหายมากที่สุดเลยก็ว่าได้ ยิ่งในสมัยเมื่อหลายปีก่อน เงินไม่กี่บาทในสมัยนี้ เป็นเงินจำนวนมากในสมัยนั้น
ปี 2558 แชร์ลูกโซยูฟัน จากบริษัท ยูฟัน สโตร์ จํากัด บริษัทสัญชาติมาเลเซีย เข้ามาจดทะเบียนจัดตั้งในไทย ด้วยโดยแจ้งประกอบธุรกิจขายปลีกทางอินเทอร์เน็ต และมีการออกสกุลเงินเอง ที่เรียกว่า ยูโทเคน (UToken Cash) ซึ่งเป็นสกุลเงินรูปแบบดิจิทัล เพื่อใช้ซื้อ-ขายแลกเปลี่ยนในโลกออนไลน์ โดยมีค่าสมัครเป็นสมาชิกคนละ 17,000 บาท ไปจนถึง 1,750,000 บาท
ในปี 2560 คดีซินแสโชกุน หรือนางสาวพสิษฐ์ อริญชย์ลาภิศ เทลูกแชร์ที่ถูกหลอกขายทัวร์ไปเที่ยวญี่ปุ่นในราคาถูก ไว้ที่สนามบินสุวรรณภูมินับพันคน ผู้เสียหายมีทั้งคนที่เป็นสมาชิกขายตรงของบริษัท Wealth Ever ของซินแสโชกุนอยู่แล้ว และกลุ่มคนที่ถูกหลอกมา จากการซื้อสินค้า 10,000 บาท จะได้บัตรกำนัลพิเศษไปเที่ยวญี่ปุ่น ทำให้มีคนหลงเชื่อมากมาย หลายคนโดนชักชวนมาแบบไม่รู้รายละเอียดอะไรเลยด้วยซ้ำไป
เมื่อปี 2562 คดีดังอย่าง แชร์แม่มณี ที่มาในลักษณะ เงินออมแม่มณี โดยมี น.ส.วันทนีย์ ทิพย์ประเวช หรือเดียร์ ซึ่งเป็นเน็ตไอดอล และแม่ค้าขายตุ๊กตาออนไลน์ วัยเพียง 28 ปีเท่านั้น เป็นแม่ข่ายที่ชักชวนผู้คนมาร่วมลงทุน โดยโฆษณาว่าหากออมเงินจะได้ดอกเบี้ยสูงถึง 93 เปอร์เซ็นต์ต่อเดือน! นั่นทำให้คนหลงเชื่อเป็นจำนวนมาก กอปรกับแม่มณีเข้าไปอยู่ในสายเบื้องหลัง อย่างการเป็นผู้จัดซีรีส์ มีการเปิดตัวนักแสดงและเปิดกล้องจริง ยิ่งทำให้มีเหยื่อหลงเชื่อจำนวนมาก
จนมาถึงปี 2564 ก็มีข่าวเหยื่อที่ถูกหลอกจากวงแชร์วงแล้ววงเล่า ที่ทำเอาช็อกก็คือ เบื้องหลังของเด็กมัธยมวัย 17 ปี ที่ถึงขนาดปล้นร้านทอง เพราะเด็กถูกโกงแชร์! เนื่องจากเด็กนำเงินจำนวน 50,000 บาท ไปลงทุนกับวงแชร์ออมทรัพย์ออนไลน์กับเว็บไซต์หนึ่ง คือ กลุ่ม IG suchata และกลุ่มไลน์ Open Chat แชร์ AOMNGERN BY AOMSIN (ออมเงินบายออมสิน) หลังจากนั้นเจ้าของวงแชร์กลับปิดกลุ่มหนี เด็กจึงตัดสินใจก่อเหตุ เพื่อหวังนำเงินที่ได้จากการปล้นทองไปคืนในบัญชีดังเดิม
และล่าสุด ข่าวดังไม่กี่วันที่ผ่านมา บริษัทแชร์ลูกโซ่ นาส แอ็ป ปิดบริษัทหนี มีเหยื่อถูกหลอกอื้อ ประเมินมูลค่าความเสียหายเบื้องต้นกว่า 6 พันล้านบาท
“NAS App” มาในรูปแบบของแอปพลิเคชันตัวกลางเทรดหุ้น ทั้งทองคำและบิตคอยน์ จุดเด่นของแอปฯ คือ การเทรดภายใต้เงื่อนไขที่กำหนด แบบมีประกัน หากแพ้ติดกัน 6 รอบ และมีการทบเงินตามที่กำหนด จะสามารถกดส่งประกันเพื่อได้รับเงินต้นคืนได้ แอปฯ นี้คนจึงมักเน้นเทรดให้แพ้เยอะ ๆ เพื่อทบเงินในไม้ท้าย เมื่อเล่นไปได้ 2-3 วัน มันสามารถถอนเงินได้จริง จึงขยายจำนวนเงินลงทุน
ที่สำคัญ NAS App อ้างว่าเป็นการลงทุนเงินดิจิทัล จึงมีวิธีดึงกลุ่มบุคคลที่น่าเชื่อถือหรือมีฐานะทางสังคมเข้ามาร่วมในกลุ่ม โดยอ้างว่าจะได้รับผลตอบแทนสูง กำไรวันละ 1-3 เปอร์เซ็นต์ ทั้งยังมีการประกันเงินลงทุนอีกด้วย เพื่อสร้างความเชื่อถือ การสมัครใช้แอปฯ ยังสามารถรับเงินจากบริษัทได้ หากชักชวนคนเข้ามาเล่นได้มาก อ้างว่าเปิดมาแล้ว 3 ปี มีสมาชิกกว่า 8 แสนคน ได้ครองตลาดทั้งยุโรปและเอเชียก่อนจะมาเปิดสาขาในประเทศไทย
จากนั้น ก็เข้าล็อกเดิมเหมือนกันหมด เริ่มมีคนไม่ได้เงินตามที่โฆษณาไว้ หรือเริ่มติดต่อแม่ข่ายไม่ได้ หากติดต่อได้ ก็จะเป็นการถ่วงเวลาเหยื่อ ให้ไปแจ้งความดำเนินคดีให้ช้าที่สุด และอาศัยจังหวะนี้ในการพยายามขนเงินหลบหนี อ้างว่าที่คืนเงินไม่ได้เพราะระบบมีปัญหา ถูกอายัติ ปัญหานั่นนี่ จึงไม่สามารถคืนเงินได้ แต่จะสื่อสารกันตลอดเพื่อซื้อเวลาให้เหยื่อยังเชื่อใจและมีความหวังว่าจะได้เงินคืน แต่รอแล้วรอเล่าก็ยังไม่มีแววจะได้เงินคืน กว่าจะแจ้งความดำเนินคดีก็คือติดต่อไม่ได้ และหนีไปไกลทั้งคนทั้งเงินเสียแล้ว
นี่เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น เพราะยังมีวงแชร์อีกจำนวนมากที่เป็นข่าวเด่นข่าวดัง ทั้งแชร์ Forex 3-D แชร์ชาร์เตอร์ แชร์บลิสเชอร์ และอีกนับร้อยวง มูลค่าความเสียหาตั้งแต่หลักล้านต้น ๆ ไปจนหลักหมื่นล้าน หากแต่นี่ก็เป็นแค่ส่วนหนึ่ง ยังมีคนอีกมากมายที่ยังคงเล่นแชร์ อาจเป็นการลงทุนกับวงแชร์วงเล็ก ๆ ที่เล่นกันเองในกลุ่มเพื่อน กลุ่มคนรู้จัก หรือวงใหญ่ถึงขั้นลงทุนในธุรกิจใหญ่แบบแชร์ลูกโซ่
แต่ไม่ว่าจะอย่างไร อยากให้ทุกคนระมัดระวัง ศึกษาความเสี่ยง และข่าวต่าง ๆ ที่เคยผ่านมาไว้เป็นบทเรียน เพื่อที่เราจะได้ไม่ตกเป็นเหยื่อในภายหลัง รวมถึงไม่เกิดคำถามว่า แล้วทำไมคนยังเชื่อและเลือกจะลงทุนกับการเล่นแชร์อยู่ ทั้ง ๆ ที่เห็นจุดจบมาไม่รู้กี่ครั้งต่อกี่ครั้งแล้ว
อัตราดอกเบี้ยหรือกำไรตอบแทนสูงกว่าปกติดูดคนเข้ามาร่วม
อย่างที่บอกว่าแชร์ลูกโซ่ จะมีลักษณะแบบระดุมทุนจากประชาชน โดยจูงใจด้วยผลตอบแทนสูง อ้างว่าจะนำเงินไปลงทุนในธุรกิจอะไรก็ตามที่มีกำไรดี ขายฝันขายความร่ำรวยที่เกินจริงด้วยวิธีที่ซับซ้อน อาจแฝงมากับธุรกิจขายตรง ที่เน้นหาสมาชิกใหม่ เพื่อนำเงินจากรายใหม่มาจ่ายรายเก่า แต่เมื่อถึงจุดที่หมุนเงินไม่ทันก็มักจะหนีหาย ทิ้งหนี้สินไว้เบื้องหลัง
กลอุบาย แค่ฝากเงินหรือลงทุน โดยไม่ต้องทำอะไร ไม่มีความเสี่ยง ยิ่งออมมากหรือลงทุนมาก ก็ยิ่งได้ดอกเบี้ยหรือผลตอบแทนสูง ทำให้ผู้เสียหายหลงเชื่อได้อย่างง่ายดาย ทว่าทำไมถึงกล้าเอาเงินจำนวนมากของตัวเองไปฝากไว้กับคนอื่นที่ไม่รู้ที่มาที่ไป
“ลงทุนน้อย ผลตอบแทนสูง” จึงเป็นโฆษณาชวนเชื่อที่ได้ผลมาตลอด จริงอยู่ที่ดอกเบี้ยเงินฝากธนาคารนั้นน้อยนิดเป็นเศษทศนิยม ใช้เวลานานกว่าจะเห็นผล หรือหากนำเงินไปเล่นหุ้นก็อาจจะยากและซับซ้อน รวมถึงมีความเสี่ยงหากเลือกลงทุนไม่เป็น แต่ทำไมถึงเชื่อใครก็ไม่รู้ ตัวอย่างก็มีให้เห็นมากมาย แต่ไม่เคยเป็นบทเรียน
โฆษณาชวนเชื่อแบบที่เข้าใจง่าย เข้าถึงคนได้มากกว่า
ส่วนใหญ่แล้ว การลงทุนตามวงแชร์ที่เป็นข่าว มักจะเป็นการลงทุนที่เข้าใจง่าย บอกดอกเบี้ยชัดเจน และไม่มีอะไรซับซ้อน พยายามไม่มีเรื่องความเสี่ยงต่าง ๆ เข้ามาเกี่ยวข้อง เพราะมันง่าย ชนิดที่ว่าใคร ๆ ก็เล่นได้ จึงทำให้คนที่อาจไม่มีความรู้ทางด้านการเงินการลงทุนหลงเชื่อว่าจะได้ผลตอบแทนแบบนั้นจริง ๆ โดยไม่ได้คำนึงถึงความเสี่ยงว่าต้องระวังอะไรบ้าง
ที่สำคัญ มันอาศัยการเชิญชวนแบบบอกต่อจากคนรู้จัก ทำให้หลายคนไม่ได้ติดใจสงสัยอะไรมาก เพราะแค่ว่าเป็นคนรู้จักกันมาชวน
จ่ายเยอะ จ่ายจริงในช่วงแรก สร้างความน่าเชื่อถือให้คนอยากเข้ามาเล่น
การลงทุนด้วยจำนวนเงินที่ไม่สูงมากแต่ได้ดอกเบี้ยสูง ในช่วงแรกก็ได้เงินจริงตามที่โฆษณา ยิ่งทำให้คนเข้ามาเล่นเยอะมากขึ้น ส่วนคนที่เล่นอยู่แล้วก็ยังคงเชื่อต่อไปเพราะได้เงินจริง ๆ ที่สำคัญ ความโลภว่าลงทุนน้อยยังได้ผลตอบแทนขนาดนี้ หากลงทุนสูงขึ้น กำไรก็จะมากขึ้นตามอีกหลายเท่าตัว หลายคนจึงยอมเทหมดหน้าตักเดิมพันกับการลงทุนครั้งนี้ เงินตัวเองไม่พอ ก็ไม่หากู้หนี้ยืมสินมาลงทุน หวังว่าได้กำไรสูงก็เอาไปใช้หนี้ได้สบาย
การชักชวนแบบปากต่อปาก
การเล่นแชร์ ส่วนใหญ่มักจะเป็นการชวนแบบปากต่อปากของคนที่รู้จักกัน เนื่องจากเมื่อมีคนนำเงินไปลงทุนแล้วได้ผลตอบแทนจริง ๆ ก็เกิดการชักชวนคนรอบข้างให้มาเล่นตามด้วย การบอกต่อจากคนที่รู้จัก จะทำให้รู้สึกเชื่อใจได้ง่ายขึ้น อย่างน้อยคือคิดว่ารู้จักกัน เขาก็ไม่น่าจะหลอกอะไรเรา หารู้ไม่ว่าเขาเองก็โดนหลอกเหมือนกัน
หวังรวยง่าย รวยทางลัด
จริง ๆ แล้ว หลักการเล่นแชร์แบบธรรมดาทั่วไปไม่ได้ทำให้ใครรวย เพราะมันแค่เป็นการนำเงินมาไว้กองกลาง แล้วแข่งกันเปียเพื่อนำเงินก้อนนั้นไปใช้ก่อน แต่พอพูดถึงในลักษณะการลงทุน ที่มีผลตอบแทน มีดอกเบี้ย ก็ยิ่งชักจูงให้หลายคนยอมควักกระเป๋าตัวเองไปลงทุนในวงแชร์ หวังให้มันงอกเงย ทั้งที่ข่าวการหลอกลวงให้ลงทุนในวงแชร์นั้นมีบ่อยมาก (เพียงแค่ไม่บอกว่ามันคือแชร์ลูกโซ่) และมูลค่าความเสียหายก็ไม่เคยต่ำกว่าล้าน แต่ก็ยังมีคนหลงเชื่ออยู่เป็นประจำ
ความโลภ อยากรวยทางลัด ไม่ต้องเหนื่อยทำงานงก ๆ แบบไม่รวยสักที เป็นสิ่งที่ทำให้ใคร ๆ ตาโตได้ มันจึงเป็นจุดอ่อนที่มิจฉาชีพนำมาใช้เป็นลูกเล่น หลอกล่อเอาเงินของเราไปได้มหาศาล เพียงแต่เราจะมีสติ และกลั่นกรองสักนิด ว่ามันไม่มีอะไรที่หาเงินมาได้ง่าย ๆ หรอก หรือผลตอบแทนสูงขนาดนั้นจะเอาเงินมหาศาลจากไหนมาหมุน ของฟรีน่ะไม่มีในโลก!
ดังนั้น ตั้งใจทำงานกันน่าจะดีกว่า หาเงินจากการประกอบอาชีพสุจริต มันอาจจะไม่รวยแต่ก็ไม่เสียหายอะไร นึกไว้แค่ว่าทำงานเองยังรวยยาก แล้วเอาเงินไปลงทุนโดยหวังผลตอบแทนสูงขนาดนั้น จะรวยง่ายจริงหรือ? อย่าให้มันจบลงแบบเดิม ๆ แต่มีชื่อเราเป็นหนึ่งในเหยื่อที่เสียหายหลายแสน (หลายล้าน) เลย
