“ความเท่าเทียมที่ย้อนแย้ง” เมื่อซาอุฯ ให้สิทธิพลเมือง “หุ่นยนต์สตรี”

ถือเป็นข่าวที่ฮือฮาไม่น้อย เมื่อซาอุดีอาระเบียสร้างประวัติศาสตร์หน้าใหม่ให้กับวงการเทคโนโลยี ด้วยการให้สิทธิพลเมืองแก่หุ่นยนต์ AI (Artificial Intelligence) หรือปัญญาประดิษฐ์ ซึ่งถือเป็นตัวแรกของโลกที่ได้รับสิทธิ์นี้

ที่สำคัญ การมอบสิทธิพลเมืองให้แก่หุ่นยนต์ AI ที่เลียนแบบมนุษย์ได้เหมือนที่สุดตัวนี้ มีการจัดพิธีการเปิดตัวอย่างยิ่งใหญ่ หรือจะเรียกว่าสมเกียรติของการเป็นหุ่นยนต์ก็ว่าได้!

“โซเฟีย” คือชื่อของหุ่นยนต์ตัวนี้ ที่ถูกออกแบบให้เป็นเพศหญิง และมีใบหน้าของ ออเดรย์ เฮปเบิร์น นักแสดงหญิงชื่อดังในยุคทศวรรษที่ 50 เป็นต้นแบบ

โดยดอกเตอร์เดวิด แฮนสัน นักออกแบบหุ่นยนต์และผู้ก่อตั้งบริษัท  Hanson Robotics พัฒนาหุ่นยนต์ตัวนี้ให้มีรูปลักษณ์เหมือนมนุษย์ สามารถพูดคุยโต้ตอบและแสดงสีหน้าท่าทางได้ ซึ่งใบหน้าของโซเฟียทำมาจากซิลิโคน จึงมีลักษณะอ่อนนุ่มเหมือนผิวของคน และแสดงสีหน้าได้มากถึง 62 แบบ

แม้จุดประสงค์ของการสร้างหุ่นยนต์โซเฟียถือว่าน่าชื่นชมไม่น้อย เพราะผลิตขึ้นเพื่อช่วยเหลือผู้สูงอายุ และเด็ก แต่การที่ซาอุดีอาระเบียมอบสิทธิพลเมืองแก่หุ่นยนต์ AI  เพศหญิง กลายเป็นประเด็นที่ถูกตั้งคำถามจากสังคมอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

เพราะในความเป็นจริงแล้ว ผู้หญิงในซาอุดีอาระเบียแทบไม่มีสิทธิ์มีเสียง หรือมีสิทธิเสรีภาพใดๆ หากถือกำเนิดและเติบโตในประเทศนี้

การที่หุ่นยนต์เพศหญิงได้รับสิทธิพลเมือง เพื่อแสดงถึงความเท่าเทียมทางสิทธิเสรีภาพไม่ต่างจากมนุษย์ จึงดูย้อนแย้งกับความเป็นจริงในสังคมที่สตรีในซาอุดีอาระเบียแทบไม่มีสิทธิ์ในการเป็นเจ้าของชีวิตของตัวเองเสียด้วยซ้ำ

นอกจากความเคร่งครัดในการแต่งตัวที่ต้องมิดชิดถึงขั้นสุดแล้ว ยังมีข้อห้ามต่างๆ มากมายสำหรับผู้หญิงที่เกิดและเติบโตที่นี่

พวกเธอไม่สามารถตัดสินใจหรือกระทำการใดๆ ได้โดยปราศจากผู้ดูแลที่เป็นผู้ชาย พวกเธอไม่มีสิทธิ์มีบัญชีธนาคารเป็นของตัวเอง หรือเลือกอาชีพที่ต้องการ

พวกเธอไม่สามารถออกจากบ้านเพียงลำพัง ไม่สามารถทำหนังสือเดินทาง และไม่สามารถเดินทางไปต่างประเทศได้ หากไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ดูแลที่เป็นบุรุษเพศ

การพูดคุยกับชายที่ไม่มีความเกี่ยวข้องหรือความสัมพันธ์ทางสายเลือด ถือเป็นสิ่งต้องห้าม และพวกเธอไม่มีสิทธิแต่งงานหรือหย่าขาดได้ด้วยตัวเอง หากไม่ได้รับความเห็นชอบจากผู้ดูแลที่เป็นผู้ชาย

แม้ความพยายามในการเรียกร้องสิทธิสตรีในซาอุดีอาระเบียจะประสบความสำเร็จในบางเรื่อง อาทิ การยกเลิกกฎหมายห้ามผู้หญิงขับรถ ที่กำลังจะมีผลอย่างเป็นรูปธรรมภายในเดือนมิถุนายนปีหน้า แต่ก็ยังมีข้อห้ามอีกมากมายสำหรับหญิงชาวซาอุดีอาระเบีย

ด้วยเหตุนี้ การที่ซาอุฯ ให้สิทธิกับหุ่นยนต์เพศหญิงอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน จึงทำให้บางคนถึงกับบอกว่า “ฉันอยากจะเป็นโซเฟียบ้างในสักวันหนึ่ง จะได้มีสิทธิ์มีเสียงอะไรกับเขาบ้าง”