คลินิกโรคจากการทำงาน ที่พึ่งของคนวัยทำงาน


คลินิกโรคจากการทำงาน คือ โครงการความร่วมมือระหว่างสำนักงานประกันสังคม กระทรวงแรงงาน และกระทรวงสาธารณสุข เพื่อจัดตั้งคลินิกเพื่อดูแลลูกจ้างหรือแรงงานที่เจ็บป่วยจากโรคที่เกิดจากการทำงานอย่างเป็นระบบ ทั้งการตรวจรักษา วินิจฉัยโรค และให้การรักษาพยาบาลอย่างมีมาตรฐานในโรงพยาบาลของรัฐที่สังกัดกระทรวงสาธารณสุขที่มีอยู่ทั่วประเทศ โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใด ๆ

โรคจากการทำงาน คืออะไร และอาชีพแบบไหนที่สามารถเข้า “คลินิกโรคจากการทำงาน” ได้ คลินิกโรคจากการทำงาน เน้นให้บริการลูกจ้างหรือพนักงานที่ทำงานในภาคอุตสาหกรรม ที่มีความเสี่ยงและมีอันตรายระหว่างทำงาน เช่น คนที่ทำงานกับเครื่องจักรและเครื่องจักรหนัก คนที่ทำงานกับสารเคมี โดยที่กระทรวงสาธารณสุขได้แบ่งประเภทโรคที่เกิดจากการทำงานไว้เป็น 2 ประเภทหลัก ๆ คือ

โรคจากการประกอบอาชีพ (occupational diseases)

หมายถึง โรคที่เกิดจากปัจจัยในการประกอบอาชีพโดยตรง ซึ่งเป็นปัจจัยเดียวที่ก่อให้เกิดโรค โดยอาจเกิดทันที เช่น ได้รับสัมผัสไอกรดในโรงงานแบตเตอรี่ มีอาการแสบตา แน่นหน้าอก หายใจไม่ออก หรือจากการสัมผัสสารกำจัดแมลงในขณะฉีดพ่น มีอาการแน่นหน้าอก หนังตากระตุกน้ำตาไหล คลื่นไส้ อาเจียน ผื่นคันตามผิวหนัง เป็นต้น หรือเกิดขึ้นภายหลังจากการประกอบอาชีพเป็นระยะเวลานานเช่นโรค นิวป์โมโคนิโอสิส ได้แก่ โรคซิลิโคสิส โรคจากแร่ใยหินแอสเบสตอสมีระยะการก่อโรค (latency period) ตั้งแต่เริ่มสัมผัสจนมีอาการและอาการแสดง ใช้เวลานานอย่างน้อย 15 ปี โดยส่วนใหญ่โรคจากการประกอบอาชีพจะมีระยะฟักตัวนานและความสำคัญคือ เมื่อเป็นโรคแล้วมักจะรักษาไม่หายขาด

โรคที่เกี่ยวเนื่องจากการประกอบอาชีพ (work-related diseases)

หมายถึง อาชีพการทำงานที่ไปกระตุ้นให้โรคเดิมของผู้ป่วยคนนั้นให้แสดงอาการออกมา หรือทำให้อาการแย่ลงกว่าเก่า เช่น ในคนที่มีโครงสร้างผิดปกติอยู่แล้ว หรือผู้ป่วยด้วยโรคเบาหวานจะมีอาการโรคเส้นเอ็นอักเสบได้ง่าย ดังนั้น การทำงานที่มีการออกแรงซ้ำ ๆ หรือมีท่าทางการทำงานที่ไม่ถูกต้อง ก็จะทำให้แสดงอาการเพิ่มขึ้น หรือมีอาการเจ็บป่วยหนักขึ้น

ขั้นตอนการเข้ารับบริการที่ คลินิกโรคจากการทำงาน

เมื่อสงสัยว่าอาจจะเป็นโรคที่เกิดการทำงาน หรือมีอาการป่วยใด ๆ ที่อาจมีสาเหตุมาจากการทำงาน ลูกจ้างสามารถปฏิบัติตามขั้นตอนตามนี้

  • ลูกจ้างที่เป็นผู้ประกันตน และประสบอันตรายหรือเจ็บป่วยระหว่างทำงาน ให้ยื่นแบบ กท.16 ที่สำนักงานประกันสังคมในพื้นที่ที่ตัวเองทำงานอยู่
  • เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลหรือสถานพยาบาลที่ได้เลือกไว้ โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใด ๆ เพื่อเป็นการตรวจโรคเบื้องต้น และหากแพทย์วินิจฉัยแล้วพบว่าเป็นโรคที่เกิดจากทำงาน ลูกจ้างจะถูกส่งตัวไปรักษาต่อที่คลินิกโรคจากการทำงาน
  • หากลูกจ้างไม่ได้แจ้งว่าประสบอันตรายแต่ตรวจพบว่าลูกจ้างเจ็บป่วยจากการทำงาน หรือเข้าตรวจรักษาในโรงพยาบาลที่ไม่ได้มีคลินิกโรคจากการทำงาน ให้นายจ้างยื่นแบบ กท.16 ที่สำนักงานประกันสังคมในพื้นที่ ภายใน 15 วัน และยื่นแบบส่งตัวลูกจ้างเข้ารับการรักษาพยาบาล หรือแบบ กท.44 ให้กับโรงพยาบาลที่ลูกจ้างเข้ารับการรักษา เพื่อให้โรงพยาบาลนั้น ๆ เรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลกับกองทุนเงินทดแทนโดยตรง
  • ลูกจ้างแรงงานสามารถตรวจสอบรายชื่อของโรงพยาบาลที่มี “คลินิกโรคจากการทำงาน” หรือดูรายละเอียดเพิ่มเติมของโครงการได้ที่ สำนักงานประกันสังคมทุกแห่ง หรือ www.sso.go.th และ Application SSO Connect หรือ โทร.สายด่วนประกันสังคม 1506 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง

ที่มา: สำนักงานประกันสังคม