วิกฤติแรงงานร้านอาหารยุคหลัง COVID-19 กับคุณภาพที่อาจหายไป

โลกกำลังเผชิญกับวิกฤติทางเศรษฐกิจครั้งเลวร้ายที่สุดในประวัติศาสตร์ ซึ่งส่งผลกระทบไปถึงด้านสังคมและเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่มได้รับผลกระทบอย่างหนักจากพายุโควิด-19 มีกว่าหลายหมื่นร้านที่ต้องปิดตัวลงไม่ว่าจะโดยชั่วคราวหรือถาวรในช่วงที่ผ่านมา เนื่องด้วยมาตรการป้องกันการแพร่ระบาดที่ห้ามการรับประทานอาหารภายในร้านและจำกัดเวลาเปิดปิดในพื้นที่ควบคุมและพื้นที่ควบคุมสูงสุด

สิ่งที่เกิดขึ้นส่งผลกระทบต่อทั้งการดำเนินธุรกิจและวิถีชีวิตของคนแทบทุกกลุ่ม และแน่นอนว่าตลาดแรงงานก็ได้รับผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโรคอุบัติใหม่นี้เช่นกัน จากการที่หลายธุรกิจต้องหยุดหรือปิดกิจการ นำไปสู่การลดชั่วโมงทำงาน การหยุดจ้างชั่วคราว หรือแม้กระทั่งการเลิกจ้างแรงงานของธุรกิจร้านอาหาร

“ธุรกิจร้านอาหาร” ซึ่งถือว่าเป็น 1 ในปัจจัยสี่ของการดำรงชีวิต ยังเลี่ยงผลกระทบจากโรคระบาดได้ยาก แต่ข้อดีคือ เมื่อทุกอย่างคลี่คลายในทิศทางที่ดีขึ้น ธุรกิจจะค่อย ๆ ฟื้นตัวกลับมา ตอนนี้ร้านอาหารไม่ว่าจะใหญ่หรือเล็ก ในช่วงเวลาแบบนี้ คงมีแต่ความกังวลว่าร้านอาหารปรับตัวอย่างไรถึงจะเอาตัวรอดได้ในสถานการณ์ยากลำบากนี้ วิกฤติหนักที่ร้านอาหารต้องเจอคือ การเรียกความมั่นใจต่อผู้บริโภคว่าอาหารที่ออกจากครัวจะยังคงคุณภาพไว้ได้เหมือนเดิมได้อย่างไร เมื่อร้านอาหารส่วนใหญ่ต้องปรับตัวรับพนักงานใหม่ที่ไม่เคยทำงานบริการมาก่อน ส่งผลต่อคุณภาพของร้านแย่ลงกว่าเดิม

ขาย “อาหาร” รสชาติสำคัญสุด

ขายอาหารราคาถูก ก็เป็นสิ่งดึงดูดใจให้ลูกค้าสนใจเข้ามาลองซื้ออาหารของเราได้ ยิ่งขายอาหารชนิดเดียวกันกับร้านอื่น แต่ราคาเราถูกกว่า ก็จะเป็นจุดขายที่สำคัญ แต่ราคาถูกก็ไม่ใช่ปัจจัยหลักที่ทำให้ร้านและอาหารขายดีได้ สิ่งที่สำคัญที่สุดในการทำร้านอาหารหรือขายของกิน นั่นคือรสชาติและคุณภาพของวัตถุดิบ” ที่นำมาทำอาหารต่างหาก เพราะรสชาติอาหารเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้ลูกค้าอยากมาที่ร้านของคุณ การรักษามาตรฐานให้ดีทั้งด้านรสชาติอาหาร รวมถึงการบริการจึงเป็นเรื่องสำคัญอย่างมาก คงไม่ดีเท่าไรนักหากลูกค้าตั้งคำถามเกี่ยวกับคุณภาพอาหารที่เปลี่ยนไปในแต่ละครั้งที่มา 

การค้นหาพ่อครัว แม่ครัวคนใหม่ของร้านอาหารกลายเป็นปัญหาใหญ่ เนื่องจากไม่ชำนาญในอาชีพที่ทำรวมไปถึงไม่มีประสบการณ์ด้สนการทำอาหาร หากบางร้านไม่มีสูตรอาหารที่ตายตัวด้วยแล้วจึงเป็นไปได้ยากที่จะรักษามาตรฐานของรสชาตินั้นไว้ได้เหมือนเดิม เรื่องนี้อาจต้องใช้เวลาในการฝึกฝนกันนานเสียหน่อย แต่กว่าจะถึงเวลานั้นลูกค้าคงหายหมดแน่ ๆ เพราะคงไม่มีใครอยากกินอาหารที่ไม่อร่อย รสชาติไม่เหมือนเดิมแบบที่เคยกินมาซ้ำ ๆ แน่นอน

เรื่องคน เรื่องใหญ่ “บริการแย่คุณภาพร้านพัง” 

คนทั่วไปมักเข้าใจว่างานบริการทำได้ง่าย ใคร ๆ ก็ทำได้ ไม่ว่าจะเรียนอะไรมา มีพื้นเพอย่างไร ก็สามารถทำงานบริการได้ แต่ที่จริงแล้ว การทำงานบริการให้ดีนั้นไม่ใช่เรื่องง่ายเลย เพราะร้านค้าที่ได้มาตรฐานการบริการนั้น พนักงานต้องมีประสบการณ์และถูกฝึกฝนมาเป็นอย่างดี การรับพนักงานใหม่ที่ไม่มีประสบการณ์เข้ามาทำงาน และใช้ร้านอาหารเป็นสนามฝึกฝน คงเป็นไปได้ยากที่จะรักษามาตรฐานเดิมของร้านไว้ “การบริการ” ไม่ใช่เรื่องที่ทุกคนมีติดตัวมาแต่เกิด ต้องเรียนรู้ ทำความเข้าใจและฝึกฝน หากพนักงานบริการไม่มี Service Mind ก็ไม่สามารถทำงานให้ออกมาดีได้ ซ้ำร้ายยังอาจทำร้ายธุรกิจของคุณให้แย่ลงอีกด้วย

ขายไม่ดี ลูกค้าใหม่ไม่เข้า ลูกค้าเก่าไม่กลับมา

ปัญหาใหญ่ของร้านอาหาร คือการไม่มีลูกค้าเข้าร้าน ไม่มีลูกค้าหน้าใหม่ ๆ เข้ามาใช้บริการ รวมถึงไม่เห็นลูกค้าเก่ากลับมาใช้ซ้ำ เมื่อร้านอาหารมั่นใจในฝีมือการปรุงอาหารแล้วว่าอร่อยชัวร์ ต้องลองกลับมาดูที่เมนูอาหารของร้านว่าตอบโจทย์ลูกค้าแล้วหรือยัง เพราะลูกค้าอาจมีพฤติกรรมในการกินที่เปลี่ยนไป อาหารแบบเดิม ๆ ไม่มีความหลากหลายหรือมีความน่าสนใจ รวมถึงมีการโปรโมตร้านยังไม่เพียงพอ

อย่างไรก็ตาม การพัฒนาทักษะแรงงานไทย ยังมีอุปสรรคปัญหาอยู่อีกมาก สะท้อนไว้ชัดเจนว่า ระบบการผลิตบุคลากรไทย ยังมีศักยภาพไม่เพียงพอ ขาดประสบการณ์และความชำนาญเฉพาะด้าน เพื่อให้พร้อมขับเคลื่อนองค์กรก้าวข้ามทุกอุปสรรคและบรรลุเป้าหมาย ดังนั้น ถึงเวลาที่แรงงานจะสร้างเสริมประสบการณ์ให้มีความโดดเด่นและได้เปรียบคู่แข่ง เพราะทรัพยากรบุคคลจะเป็นฟันเฟืองสำคัญในการขับเคลื่อนธุรกิจสู่อนาคตต่อไป