เข้าสู่ช่วงปลายปีในต้นฤดูหนาว (ที่ไม่หนาว) ทีไร ใจก็พาลนึกถึงวันสนุกสนานรื่นเริงอย่าง “วันลอยกระทง” ทุกปีเลย แม้ว่าในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา โควิด-19 จะทำให้ประเพณีลอยกระทงในหลาย ๆ ที่ไม่เหมือนเดิม เพราะค่อนข้างเข้มงวดเรื่องมาตรการป้องกันโรค แต่มาในปี 2565 นี้ วันเพ็ญเดือนสิบสองของคนไทยน่าจะค่อย ๆ กลับมาเป็นปกติแล้ว ถึงคนที่มาร่วมงานหลาย ๆ คนจะยังคงสวมใส่หน้ากากอนามัยกันอยู่ แต่ก็ไม่ได้บังคับเหมือนปีก่อน ๆ พูดง่าย ๆ ก็คือผ่อนปรนความเข้มงวดลงไปเยอะ เพื่อให้เราได้กลับมาสนุกสนานกันอีกครั้ง
แต่ในปี 2565 นี้ วันลอยกระทงก็ดันตรงกับวันธรรมดาไม่ใช่วันหยุด หลายคนมีปัญหาเรื่องการไปเที่ยวงานวันลอยกระทง เพราะต้องทำงานนี้แหละ บางคนถ้างานเสร็จช้า ที่นัดกับเพื่อนหรือแฟนไว้ก็อาจมีคลาดเคลื่อนไปบ้าง ชวนให้หงุดหงิดใจไม่น้อย ดังนั้น ก่อนที่จะถึงวันลอยกระทงจริง ๆ ในวันพรุ่งนี้ เรามาวางแผนกันดีกว่าว่าเราจะไปเดินเล่นฟังเพลงรำวงวันลอยกระทงที่ไหน หรือจะเปิดเพลงในยูทูบเอา หรือจะแค่ฮัมเพลงในหัวของตัวเองเพื่อสร้างบรรยากาศดี
แวะลอยตามสถานที่ที่จัดงาน
เทศกาลลอยกระทงทั้งที และปีนี้สถานการณ์โรคระบาดก็คลี่คลายลงไปมากแล้ว ตามสถานที่ต่าง ๆ ที่มีแหล่งน้ำจึงกลับมาจัดงานลอยกระทงกันเป็นปกติอีกครั้ง อย่างในพื้นที่กรุงเทพมหานครก็จัดขึ้นตามสวนสาธารณะในเขตต่าง ๆ จัดที่วัดซึ่งมักจะมีคลองตัดผ่าน จัดที่ท่าเรือ เป็นต้น ระหว่างทางกลับบ้านต้องผ่านสถานที่ไหน หรือใกล้ที่ไหนสะดวกที่ไหนก็ไปที่นั่นได้เลย สำหรับคนที่แค่อยากลอยสนุกสนานตามประเพณี ก็แวะที่ที่ใกล้บ้านเป็นหลักลอยเสร็จก็กลับบ้าน อาบน้ำ นอน หรือจะเป็นกลุ่มคนที่เน้นออกนอกเส้นทางกลับบ้าน เพราะนัดกับเพื่อนฝูง นัดกับแฟน ว่าจะไปลอยที่นั่นที่นี่ ตามสถานที่ที่จัดงานใหญ่ ๆ คนเยอะ ๆ เน้นสนุกสนานกับคนที่ตัวเองรักในช่วงเทศกาลก็ย่อมได้
กิจกรรมตามที่พักอาศัย
ตามคอนโดหรือหมู่บ้านจัดสรรหลาย ๆ แห่ง มักจะมีพื้นที่ส่วนกลางอย่างสระว่ายน้ำ หรืออาจเป็นคลองเล็ก ๆ ไหลผ่าน บางแห่งอาจจะมีพื้นที่ทะเลสาบขนาดใหญ่ขึ้นมาหน่อยอยู่ด้านหลังหมู่บ้านอะไรทำนองนี้ เมื่อถึงเทศกาลลอยกระทงทั้งที พวกเจ้าหน้าที่โครงการก็อาจจะจัดกิจกรรมลอยกระทงขึ้นมาให้ลูกบ้านได้มาร่วมสนุกสนานและลอยกระทงกันก็ได้ (รู้สึกว่าจะมีการถามความเห็นส่วนใหญ่ของลูกบ้านก่อน) เป็นกิจกรรมที่มีความเป็นสาธารณะขึ้นมา ตรงที่ได้ออกไปพบปะกับเพื่อนบ้านบ้าง แต่ก็ยังมีความเฉพาะกลุ่ม เพราะเป็นคนที่พักอาศัยอยู่ในที่พักแห่งนี้เท่านั้น คนก็จะไม่เยอะเท่ากับงานเทศกาลลอยกระทงอื่น ๆ ที่จัดตามแหล่งน้ำสาธารณะ สวนสาธารณะ หรือตามห้างสรรพสินค้า
ลอยกระทงทิพย์ เน้นที่ความรู้สึกว่าได้ลอยแล้ว
ช่วงที่งานเทศกาลลอยกระทงถูกงดจัดเพราะโรคโควิด-19 ระบาด หลาย ๆ คนต้องเริ่มต้นที่จะลอยกระทงทิพย์กันมากขึ้น และก็ไม่ได้รู้สึกว่าชีวิตขาดอะไรไปเวลาที่ไม่ได้ออกไปลอยกระทงข้างนอกบ้าน นับตั้งแต่นั้นมาก็เลยเน้นลอยกระทงทิพย์เอาดีกว่า แค่ให้ได้มีส่วนร่วมกับกิจกรรมจนเอามามโนได้ว่าฉันก็ลอยกระทงเหมือนกับคนอื่น ๆ แล้วก็พอ แค่ไม่มีตัวกระทงแบบที่เป็นวัตถุจับต้องได้ไปลอยเท่านั้นเอง นั่นก็เท่ากับว่าเราได้มีส่วนร่วมในการลดขยะกระทงลง 1 ใบด้วย แบบว่าถ้าคนโสดลอยทิพย์กัน 100 คน (เพราะปกติคนมีคู่เขาจะลอยใบเดียวกัน) ขยะกระทงก็จะลดลง 100 ใบ ฉะนั้น เปิดเว็บไซต์ลอยกระทงออนไลน์ ใช้ภาพพื้นหลัง หรือใช้ฟิลเตอร์ในไอจี ลอยกระทงทิพย์กันเลยดีกว่า
กลับไปลอยในภาชนะที่บ้าน
ใจหนึ่งก็อยากจะลอยกระทงตามประเพณีเหมือนที่คนอื่นเขาลอยกันนั่นแหละ แต่อีกใจหนึ่งก็ไม่อยากแวะลอยตามสถานที่ต่าง ๆ ที่จัดงาน เพราะไม่ชอบอยู่ในสถานที่ที่มีคนเยอะ ๆ งานเทศกาลแบบนี้ แถมเป็นปีแรกที่ไม่ได้มีมาตรการป้องกันโรคเข้มงวด คนคงพากันออกมาเที่ยวกันเยอะแน่ ๆ ไม่เป็นไร อยากลอยต้องได้ลอย ซื้อกระทงสวย ๆ สักใบ จากนั้นรีบกลับบ้าน หากะละมังซักผ้าใบใหญ่ ๆ มารองน้ำ จุดเทียนจุดธูปยกกระทงอธิษฐานแล้วลอยในกะละมังเลย (หรือใครจะลอยในอ่างอาบน้ำก็ไม่ว่ากัน) นั่งดูกระทงลอยวนในกะละมังจนพอใจโดยไม่ต้องกลัวว่าใครจะมารีบเก็บเศษเหรียญในกระทง เช้าวันรุ่งขึ้นก็เก็บซากกระทงไปทิ้ง ส่วนน้ำก็ใช้ประโยชน์ ล้างพื้น รดน้ำต้นไม้ อะไรก็ว่าไป
ไม่ลอยอะ อธิษฐานขอขมาเอา
หลายคนไม่อินกับเทศกาลลอยกระทงมาแต่ไหนแต่ไรแล้ว เพราะไม่ได้รู้สึกว่าการนำสิ่งแปลกปลอมอย่างกระทงไปลอยตามแหล่งน้ำต่าง ๆ นั้น มันเป็นการขอขมาพระแม่คงคาตรงไหน กระทงมันสวยแค่ตอนวางขาย หลังจากเอาไปลอยลงในน้ำ มันก็คือขยะดี ๆ นี่เอง ไม่ว่าจะเป็นกระทงที่ทำด้วยวัสดุใด ถ้ามีที่หลงเหลืออยู่เพราะเก็บไม่หมดมันก็เป็นขยะที่เน่าเหม็น ขนาดพวกกระทงขนมปังที่เคยเข้าใจกันว่าดีต่อสิ่งแวดล้อมเพราะย่อยสลายได้ ยังเป็นขยะที่อันตรายต่อสัตว์น้ำเลย ถ้าปลามันกินไม่หมดตั้งแต่ตอนที่ลอยกระบวนการย่อยสลายอาจทำให้สัตว์น้ำตาย แล้วไหนจะกระทงที่กลายมาเป็นกองขยะมหึมา สวยงามอยู่แค่อึดใจเดียวจริง ๆ เพราะฉะนั้น อธิษฐานขอขมาด้วยจิตใจที่บริสุทธิ์เอาดีกว่า
