นอกจากสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงบ่อย จะทำให้บางคนปรับตัวไม่ทันจนเจ็บไข้ได้ป่วยแล้ว การเปลี่ยนแปลงของฤดูกาล ก็ส่งผลต่อสภาพจิตใจ และสภาพอารมณ์ได้เช่นกัน
Seasonal Affective Disorder (SAD) คือภาวะซึมเศร้าที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฤดูกาล ส่วนใหญ่มักเริ่มมีอาการในฤดูหนาวและค่อย ๆ ดีขึ้นเมื่อถึงฤดูร้อน
อย่างไรก็ตาม ภาวะซึมเศร้านี้มักเกิดกับผู้ที่อาศัยอยู่ในประเทศเขตหนาว ซึ่งจะมีอาการของโรคซึมเศร้าเป็นระยะ
SAD ต่างจากโรคซึมเศร้าอย่างไร?
อาการของ Seasonal Affective Disorder (SAD) จะมีลักษณะอาการเหมือนกับโรคซึมเศร้า ต่างกันตรงที่อาการเหล่านี้จะสัมพันธ์กับสภาพแวดล้อมหรือสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาล โดยจะมีอาการและสัญญาณเตือนต่าง ๆ เหล่านี้
- รู้สึกหดหู่ ซึมเศร้าเกือบทั้งวัน และอาการดังกล่าวเกือบทุกวัน
- ไม่สนใจจะทำกิจกรรมที่เคยชื่นชอบ
- ไม่มีพลังงาน หรือความกระตือรือร้นจะทำสิ่งใด
- มีปัญหาในการนอนหลับ
- พฤติกรรมการรับประทานอาหารเปลี่ยนไป
- รู้สึกเฉื่อยชา ไม่อยากจะทำสิ่งใด
- ไม่มีสมาธิในการจดจ่อกับสิ่งใด
- รู้สึกสิ้นหวัง ไร้ค่า หรือรู้สึกผิด
- มักจะคิดถึงเรื่องความตาย หรือการฆ่าตัวตาย
ฤดูกาลต่าง ๆ ภาวะ SAD ต่างกัน
ภาวะ SAD ยังแปรเปลี่ยนไปตามฤดูกาลด้วย โดยเฉพาะประเทศในเขตหนาว โดยในช่วงฤดูใบไม้ร่วงและฤดูหนาว จะมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วย ได้แก่ หลับมากกว่าปกติ, อยากรับประทานอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง ๆ, น้ำหนักตัวเพิ่ง และรู้สึกเหนื่อยล้าหรือไม่มีพลังงานจะทำอะไร
ขณะที่ในฤดูใบไม้ผลิและฤดูร้อน จะมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วย ได้แก่ นอนไม่หลับ, ไม่รู้สึกอยากรับประทานอาหาร, น้ำหนักตัวลดลง, มีความกังวลใจ
นอกจากนี้ บางคนอาจจะมีอาการของไบโพลาร์หรืออารมณ์แปรปรวนด้วย โดยในช่วงฤดูใบไม้ผลิและฤดูร้อน อาจจะมีภาวะคึกกว่าปกติ มพลังงานในการทำสิ่งต่าง ๆ มากกว่าปกติ แต่หากเป็นช่วงฤดูใบไม้ร่วงและฤดูหนาวจะมีอาการหดหู่ ซึมเศร้า
ต้องพบแพทย์หรือไม่?
หากมีอาการซึมเศร้าเป็นเวลานานหลายวัน และในทุกครั้งที่มีอาการเหล่านี้ ไม่สามารถกระตุ้นตัวเองให้ทำกิจกรรมต่าง ๆ ที่ชื่นชอบได้เหมือนเคย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีพฤติกรรมในการนอน การกินเปลี่ยนไป จนหันไปพึ่งเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เพื่อให้ตัวเองรู้สึกผ่อนคลาย หรือรู้สึกสิ้นหวัง หมกมุ่นกับความคิดในการฆ่าตัวตาย หากพบว่ามีอาการเหล่านี้ควรปรึกษาแพทย์ เพราะหากปล่อยทิ้งไว้อาจส่งผลให้เกิดอาการซึมเศร้ารุนแรงจนส่งผลกระทบต่ออารมณ์ พฤติกรรม รวมถึงสุขภาพได้
อ้างอิงข้อมูล : mayoclinic.org
