ฟันคุด คือ ฟันที่ไม่สามารถขึ้นมาอยู่ในตำแหน่งปกติได้ ภายในช่วงเวลาของการขึ้นปกติของฟัน โดยจะพบมากที่สุดที่ฟันกรามแท้ล่างซี่ที่สาม ซึ่งจะขึ้นในช่องปากเมื่ออายุประมาณ 17-21 ปี ถ้าหลังจากช่วงอายุนี้แต่ยังไม่พบการขึ้นของฟันที่ปกติ จะให้การวินิจฉัยว่าเป็นฟันคุด
การผ่าฟันคุด
เนื่องจากฟันคุดเป็นฟันที่มีฟันเนื้อเยื่อหรือกระดูกปิดขวางอยู่ จึงไม่สามารถใช้คีมจับถอนได้อย่างฟันปกติ จึงต้องใช้วิธี ผ่าเหงือก ตัดกระดูก และตัดฟันออกทีละชิ้น จึงสามารถเอาฟันคุดออกมาได้ทั้งหมด โดยไม่ทำอันตรายต่อฟันข้างเคียง หรือส่วนอื่นที่อยู่ใกล้เคียงบริเวณนั้น ทั้งนี้การผ่าฟันคุดไม่จำเป็นต้องรอให้เห็นฟันขึ้นก่อน ซึ่งตามปกติฟันกรามคนเราจะมีฝั่งละ 3 ซี่ด้วยกัน โดยซี่แรกจะขึ้นตอนอายุประมาณ 6 ขวบ ซี่ที่สองจะขึ้นตอนอายุ 10-11 ปี ส่วนซี่ที่สามจะขึ้นตอนช่วงอายุ 18 ปี หากซี่ที่สามยังไม่โผล่ขึ้นมาก็ให้ไปตรวจเอ็กซเรย์และทำการผ่าตัดได้เลย
ไม่ผ่าฟันคุดได้ไหม?
คำตอบที่ทันตแพทย์มักจะให้ ก็คือควรจะผ่าตัดออก เนื่องจากบริเวณที่เป็นฟันคุด มักจะทำความสะอาดได้ยาก มักจะมีเศษอาหารสะสมอยู่ ที่ช่องว่างระหว่างฟันคุดกับฟันซี่ข้างเคียง ทำให้เหงือกที่คลุมฟันอักเสบได้ และยังทำให้ฟันซี่ข้างเคียงผุหรือเป็นโรคเหงือกได้ด้วย นอกจากนี้ฟันคุดยังอาจทำให้เกิดการอักเสบของเหงือก ปัญหาฟันล้มเก ฟันข้างเคียงผุ และยังอาจทำให้เกิดถุงน้ำรอบฟันคุดได้ด้วย
ทำไมต้องผ่าฟันคุดก่อนอายุ 25 ปี
เนื่องจากบางครั้งผลของการผ่าตัดฟันคุด อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน อย่างอาการชาบริเวณริมฝีปากล่างและคาง โดยอาการดังกล่าวเป็นผลจากการบาดเจ็บ ของเส้นประสาทที่มาเลี้ยงฟันในขากรรไกรล่าง ซึ่งบางครั้งพบว่าเส้นประสาทนี้อยู่ใกล้ชิดกับฟันคุดมาก จนไม่สามารถแยกออกจากกันได้ อาการชาอาจจะคงอยู่เป็นวัน เดือน หรือเป็นปีก็ขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของการบาดเจ็บต่อเส้นประสาท แต่อาการชาจะไม่รบกวนต่อการดำรงชีวิต หรือการรับรู้รสชาติอาหารแต่อย่างใด ดังนั้นเพื่อหลีกเลี่ยงอาการชาดังกล่าว ทันตแพทย์จึงมักแนะนำให้ผ่าตัดฟันคุดออก ในวัยรุ่น อายุประมาณ 18-25 ปี เนื่องจากรากฟันจะยังไม่ยาวจนไปชิดกับเส้นประสาทนั่นเอง
ข้อมูลประกอบจาก : med.mahidol.ac.th, dt.mahidol.ac.th
